Op deze pagina gaat het over (het vieren van) liturgie. Het is het meest in het oog springend werkveld binnen onze geloofsgemeenschap. Wij komen wekelijks bijeen om de Schrift te lezen en de sacramenten te vieren. Er is meer dan de wekelijkse zondagvieringen. Niet alleen de grote Christelijke feesten spelen nadrukkelijk een rol in ons leven. Ook op andere belangrijke momenten geven velen graag liturgisch uitdrukking aan het geloof. Kinderen worden gedoopt, vieren hun eerste H. Communie en het H. Vormsel wordt toegediend. Mensen beloven elkaar trouw in huwelijksplechtigheden en vieren in dankbaarheid jubilea. Maar ook bij verdriet, ziekte en het levenseinde komen we samen zoals een gemeenschappelijke ziekenzalving of afscheidsplechtigheid in welke vorm dan ook.
Liturgie is in onze geloofsgemeenschap een van de belangrijkste samenbindende elementen. Er zijn verschillende soorten vieringen en diensten. De meest oorspronkelijke vorm is de Eucharistieviering of Heilige Mis, waarin een priester voorgaat. Daarnaast kennen we de Woord- en Communievieringen en Woord- en Gebedsvieringen. Ook zijn er vieringen rond de sacramenten. Een eigen plaats nemen de vieringen bij huwelijken, jubilea en uitvaarten in. Enkele keren per jaar zijn er ook oecumenische vieringen.
Om dit alles goed af te stemmen is er een overlegstructuur. Dit wordt aangestuurd door het KLB: Klein Liturgisch Beraad. Doel van dit beraad is te streven naar evenwichtige en voor iedereen aansprekende vieringen. Het KLB regelt de ‘dagelijkse’ gang van zaken die verband houden met alles wat met vieringen te maken heeft. Daarnaast bestaat er een groter beraad met alle geledingen. Meer hierover op tabblad Liturgisch overleg | Beraad
Een uitvaartplechtigheid is een afscheidsplechtigheid waarbij de overledene uitgeleide wordt gedaan, waarna een begrafenis of crematie volgt. Omdat er veelal geen priester beschikbaar is zal er geen eucharistieviering mogelijk zijn. Gezien ook de steeds minder wordende band van familie, kinderen, kleinkinderen met de eucharistie en kerkgemeenschap, wordt er tegenwoordig veelal gekozen worden voor een woord- en gebedsviering bij een uitvaart
De uitvaartplechtigheid wordt altijd gehouden in de kerk en wordt verzorgd door een lid van het pastorale team of door een van de parochie daarvoor aangestelde vrijwilligers (meer hierover onderstaand). Deze vrijwilligers worden bij toerbeurt ingeroosterd. Familieleden hebben als vanzelfsprekend veel inbreng en kunnen in de uitvaartplechtigheid ook een rol spelen.
In de jaren zeventig verviel de traditionele avondmis aan de vooravond van de uitvaart. Met vrijwilligers kwam het gebruik op om aan de vooravond van de begrafenis of crematie een avondwake te houden. Een vorm van samen waken, gedenken en bidden bij de overledenen (wat vroeger thuis werd gedaan). Nu vijftig jaar verder is een avondwake bij ons weer in onbruik geraakt. Bij uitvaarten zijn nu in belangrijke mate toegeruste vrijwilligers die voorgaan in deze vieringen. In Montfoort is er wel regelmatig een avondplechtigheid in de vorm van een uitvaart en de volgende dag een crematie in besloten kring.
We ervaren de laatste jaren steeds meer dat er een zekere mate van kerkschaamte is ontstaan. Het houdt in dat mensen die zich aan de rand van de kerkelijke gemeenschap bevinden, zich ongemakkelijk of zelfs beschaamd voelen bij hun wens van een kerkelijke uitvaart als het levenseinde zich aandient. Dit kan verschillende redenen hebben: misschien voelen ze zich niet ‘waardig’ genoeg, of zijn ze bang voor het oordelen van meer betrokken mensen. Wij willen benadrukken dat iedereen altijd welkom is. Lees er meer over in dit eerder verschenen artikel in BIJeen
Tot 2021 was er in onze geloofsgemeenschap een speciaal koor (Cantemus) voor de uitvaartplechtigheid. Wij hebben nu de voorzieningen in ons kerkgebouw waarbij met eigen muziekkeuze in overleg veel mogelijk is. Als na de uitvaart een begrafenis plaatsvindt op de R.K. Begraafplaats of begraafplaats De Stuivenberg, wordt dit verzorgd door degene die voorgaat. Als op de uitvaart een crematie volgt, dan is het afhankelijk van de omstandigheden. Voor pastores is het vaak niet mogelijk.
Toegeruste vrijwilligers gaan wel vaak mee naar het crematorium. Ook verzorgen zij op verzoek (zonder een voorafgaande uitvaartplechtigheid) vanuit onze geloofsgemeenschap een afscheidsplechtigheid in het crematorium. Sinds 1 januari 2016 bieden crematoria ook de mogelijkheid van een crematie op zondag. In het pastoresteam is vastgesteld dat de parochie hier geen medewerking aan zal verlenen. Uitzondering blijft de mogelijkheid van een avondwake of uitvaartplechtigheid op zondagavond.
Wij bieden de mogelijkheid om vanuit de kerk de plechtigheid live te volgen via de livestream van Kerkdienstgemist. Dat biedt ook gelegenheid om op een later tijdstip terug te kijken en/of de opname voor eigen gebruik te downloaden.
Persoonlijke afstemming
Voorafgaand aan de uitvaartplechtigheid vindt er een gesprek plaats bij de familie over de wensen en mogelijkheden, teneinde de invulling een zo persoonlijk mogelijk karakter te geven. Het afstemmen over de dienstverlening van onze geloofsgemeenschap bij het overlijden wordt altijd geregeld via de uitvaartondernemer. Deze neemt contact op met het centrale uitvaartmeldpunt van de Parochie van de H. Drie-eenheid, te bereiken onder nummer 06 – 13 44 13 53. Daar worden de mogelijkheden en wensen afgestemd met de locatie en de dienstdoende pastores en toegeruste vrijwilligers.
Als u vragen heeft over deze dienstverlening, dan kunt u contact opnemen met Ben van Blokland (06-1288 1833)
In onze parochie is sinds 2014 de inzet van een aantal vrijwilligers bij uitvaarten uitgebreid naar een grotere groep vrijwilligers. Zij gaan in gesprek met de nabestaanden en stellen in overleg de uitvaartliturgie samen en geven in de kerk of crematorium daar met een woord en gebedsviering handen en voeten aan. Hun inzet wordt – zoals wij al gewend zijn – gecoördineerd door het parochieel uitvaartmeldpunt.
Naast de leden van het pastorale team, diaken Vaneker en enkele emeriti zullen de volgende personen de uitvaarten verzorgen:
Vanouds kennen we in de katholieke kerk het sacrament van het heilig oliesel. Het is één van de 7 sacramenten. Dit sacrament is in de loop der jaren ook sacrament van de zieken en ziekenzalving gaan heten.
In het verleden werd de ziekenzalving vaak zo lang mogelijk uitgesteld. En werd het meer het sacrament van de stervenden. De laatste jaren is meer het besef gegroeid, dat het de ziekenzalving ook heel zinvol kan zijn wanneer er nog geen sprake is van een snel naderend einde.
De ziekenzalving kan ook plaatsvinden, wanneer mensen de broosheid van het leven de vermindering van krachten gaan voelen. Het kan dan gaan om een ongeneeslijke ziekte, maar het kan ook gezien worden als een hulp en steun, als je ervaart dat je krachten afnemen, zonder dat er echter sprake is van een naderend sterven.
In geval er haast is geboden…
Het is altijd prettig bij een levenseinde dat nabij is een gewenste ziekenzalving niet te blijven uitstellen. Neem tijdig contact met ons op zodat wij het in alle rust kunnen plannen. Mocht er zich toch een situatie voordoen dat er onverwacht haast wordt geboden dan kunt u zich wenden tot het daarvoor bestaande parochiele (uitvaart)meldpunt. De telefoon wordt beheerd door Janny van Heiningen-Broekman en Adriaan de Jongh. Zij zijn bereikbaar via het nummer 06 – 13 44 13 53 (tussen 08.00 uur en 21.00 uur). Via dit uitvaartmeldpunt is het ook mogelijk een ziekenzalving of ziekenzegen te regelen.
Een mooie optie is de gemeenschappelijke ziekenzalving
De laatste jaren wordt er in veel geloofsgemeenschappen zo nu en dan een gezamenlijke ziekenzalving gedaan. Met elkaar wordt er stilgestaan bij de levensfase met al zijn kwalen en onzekerheden, waar mensen in kunnen verkeren, zonder dat er sprake is van een snel naderend einde. Door dit te doen samen met anderen is het mogelijk om steun van “Boven” en steun van elkaar te ervaren. Natuurlijk blijft het mogelijk om een priester te vragen om een individuele ziekenzalving.
Daarnaast is er de mogelijkheid van een ziekenzegen. Omdat het sacrament van de Ziekenzalving voorbehouden is aan een priester, is het de laatste jaren, mede door het gebrek aan priesters ook gewoonte geworden dat een van de pastorale werkers, die aan onze parochie verbonden zijn, de ziekenzegen wordt gegeven. In de strikte zin van het woord is dat geen sacrament, maar het kan heel goed een steun en hulp zijn voor een zieke en zijn/haar omgeving.
Het is de bedoeling in het najaar (de eerste zaterdag van oktober) een gezamenlijke ziekenzalving (Dank je wel voor het leven viering) te organiseren in Montfoort. U kunt zich hiervoor altijd aanmelden om voor de eerst volgende keer te worden uitgenodigd. Meer informatie kan worden verstrekt door leden van de Werkgroep Pastoraal Contact.
Een gebedsintentie, ook wel misintentie genoemd is een gebed op verzoek aangevraagd voor een viering in de kerk. Deze intentie is veelal voor een overledene door de naam te noemen tijdens de voorbede. Maar evenzo kan er en intentie zijn uit dankbaarheid bij een bijzondere gelegenheid zoals verjaardag, huwelijksjubileum of andere memorabele gebeurtenis. Ook gebruikelijk is te bidden voor het welzijn dierbaren, voor iemand die ziek is of bijvoorbeeld herstel bij een zware operatie. Gebedsintentie kunnen desgewenst ook anoniem bv voor een verjaardag, voor kinderen en kleinkinderen of wat u ook maar wenst. Het is gebruikelijk om voor een gebedsintentie een bijdrage te vragen. Met deze financiële bijdrage draagt u bij aan de pastorale ondersteuning van onze geloofsgemeenschap.
Binnen onze geloofsgemeenschap is een groep van ca 10 parochianen actief betrokken bij de liturgie als lector en/of (leken)voorganger in de onze liturgievieringen.
De lectoren binnen onze geloofsgemeenschap werken met elkaar samen in drie kleine groepjes. Het is bij ons ook gebruikelijk dat een lector meer is dan een lezer in de vieringen maar zich ook bezighoudt met de inhoud van de vieringen.
Regelmatig zijn er bijeenkomsten (Rond het Woord) waar met elkaar de betreffende viering voorbereid. Vertegenwoordigers van koren schuiven aan, of we zoeken zelf naar passende liederen bij samenzang. Vanuit de vastgestelde lezingen wordt met elkaar ook het thema van de viering bepaald.
Nadien worden de teksten geschreven, voorbeden gemaakt en de dienstdoende voorganger geïnformeerd. Deze kan weer op zijn of haar beurt aan de hand van deze input werken aan een overweging die aansluit bij het thema. De orde van dienst wordt in detail uitgewerkt en er wordt input geleverd aan degene die uiteindelijk heel praktisch zorgt dat er een liturgieboekje wordt gemaakt voor de viering.
Wie belangstelling heeft om het eens te ervaren is er altijd zonder aanmelding van harte welkom. Alleen luisteren mag maar ook actief meedenken over de betekenis van de Bijbelteksten wordt gewaardeerd. Het kan heel leerzaam zijn. Lectoren stellen gasten zeer op prijs!
In ‘Rond het Woord’, komen de lectoren samen om zich voor te bereiden. Maar zij willen u de gelegenheid bieden om met hen samen te ontdekken wat het Woord ons te zeggen heeft. De wekelijkse lezingen zijn niet altijd even gemakkelijk te “verstaan”. In ‘Rond het Woord’ laten we de woorden tot ons komen. In het gesprek van maximaal een uurtje ontdekken en horen we van elkaar wat een lezing oproept. Waardoor word je geraakt, wat wordt er bedoeld, wat wordt er duidelijk gemaakt?
Nu hebben wij ook niet de wijsheid in pacht maar door er met elkaar over te praten, kan het wat meer duidelijkheid geven. Wanneer je in de weekendviering de lezing nogmaals hoort en erover gesproken wordt in de overweging, kan het je zomaar overkomen dat je geraakt wordt door een woord, door een uitleg, of door iets waar je mee verder kunt, wat je steun of richting geeft. Wie weet, kan het een beetje bijdrage aan een meer groeizame geloofsbodem! Want die vergelijking kunnen we wel mooi maken……
Hoe mooi past dat in ons geloofsleven! Hoe is het gesteld met onze geloofsbodem? Willen wij straks ook zaaien om daarna te kunnen oogsten? Misschien is het goed om eens naar onze eigen geloofsbodem te kijken. Hoe staat die erbij? Heeft die voeding nodig, of moet er gespit worden? Het is bekend dat een goede structuur en balans in de bodem essentieel is voor de planten om te kunnen groeien, om bestand te zijn tegen insecten en droogte. Heeft uw geloofsbodem voeding nodig, meer structuur? Wil jij je laven aan de Bron? Daar waar levend water wordt geboden?
Bij deze bijeenkomsten (1 á 2 keer per maand) worden steeds 3 weekendvieringen besproken. We komen altijd op woensdagavond samen in de Kleine Johannes en de aanvang is om 19.30 uur. Na uiterlijk een uur wordt deze gezamenlijke bijeenkomst afgerond.
In de week voorafgaand zal in onze nieuwsbrief een bijeenkomst onder de aandacht worden gebracht.
Om alles binnen het werkveld liturgie goed af te stemmen is er een overlegstructuur. Dit wordt aangestuurd door het KLB: Klein Liturgisch Beraad. Doel van dit beraad is te streven naar evenwichtige en voor iedereen aansprekende vieringen. Het KLB regelt de ‘dagelijkse’ gang van zaken die verband houden met alles wat met vieringen te maken heeft. Daarnaast bestaat er ook een groter beraad met alle geledingen.
Zij maakt al ruimschoots tevoren een jaarplanning. Heeft u wensen in verband met
een huwelijks- of jubileumviering ten aanzien van een koor e.d. laat het zeer ruim van tevoren aan ons weten. Wij proberen daar graag invulling aan te geven. Neem tijdig contact op met het secretariaat van onze geloofsgemeenschap. Voor informatie kunt u zich ook wenden tot Tonny Koster.
De planning wordt steeds weer uitgewerkt in een gedetailleerd (half)jaarrooster voor de voorgangers, lectorengroepen en koren. Waar nodig verzorgt zij een overleg over thema’s en inhoud van de vieringen. Dit gebeurt met name rond de Veertigdagentijd/Pasen en Advent/Kerst.
Het KBL organiseert ook drie keer per jaar een groot beraad. Dit beraad onder de naam GLO: Groot Liturgische Ontmoeting. Dit is een ontmoeting met (vertegenwoordigers van) werkgroepen en personen die op de een of andere manier bij de uitvoering van vieringen betrokken is.
Deelnemers die voor een GLO worden uitgenodigd zijn leden/vertegenwoordigers van:
Lectoren, gastvrouwen/heren, misdienaars, koren, bloemenwerkgroep, oecumene, gezinsviering, kinderwoorddienst, pastoraatgroep, beeld en geluid, kosters/collectanten, vormselwerkgroep en de reprogroep.
Van het GLO overleg worden ter informatie aan de geloofsgemeenschap verkorte notulen gemaakt die via de nieuwsbrief worden verspreid.
Klik hier voor de verkorte notulen van overleg januari 2024
