Een bijeenkomst die goed werd bezocht! Enthousiast en bevlogen vertelt Pastor Zwanine Siedenburg over haar pastorale werk in Amsterdam. Zij werkt actief in het drugspastoraat en ook in het door haarzelf opgerichte “Walk of life”.
Op onze vraag waarom ben je theologie gaan studeren op latere leeftijd antwoordt zij ”Vanwege mijn eigen onzekerheid”. In de studie groeide mijn besef dat ik als mens mag staan in die onzekerheid. Tijdens mijn bezoek aan de Pauluskerk in Rotterdam waar verslaafden eten kregen en een dak boven hun hoofden hadden, voelde ik dat bij deze mensen mijn toekomst als geestelijk verzorger lag. Vragen die ik in het drugspastoraat krijg zijn niet wat staat er in de Bijbel, maar waar is een slaapplek, hoe kom ik aan eten, wat moet ik met deze gemeenteformulieren etc. Of je ruimt samen met de verslaafde de “muizekeutels” op in de chaos van hun kamer om er zo paradijs van te maken. Ik heb zelfs een bankje voor hem geregeld. Terwijl je weet dat je bij een volgende keer dezelfde puinhoop weer aantreft. Pastoraat is dan tegen de stroom in volhouden! Ik zorg ook voor een goede verstandhouding met de hulpverleners en begeleiders die zitten daar de hele dag in. Ik kom even langs, ben aardig maar ga weer weg. Het grote voordeel is dat ik grenzeloos kan werken waardoor ik ten volle persoonlijke aandacht kan geven aan mensen.
Zij vertelt over het verhaal van een verslaafde die een talentvolle dochter heeft maar die hij in 24 jaar niet meer heeft gezien. Als pastor heb ik verbinding kunnen leggen door ze op een derde plek uit te nodigen om samen met mij te eten. Aan verhalen geen gebrek; het verhaal van Paul, een wees van kindertehuizen, maakte ons stil. Die als tiener een verkeerde beslissing heeft genomen en vlak voor zijn overlijden met een rollator samen met Zwanine terugging naar de plek waar hij zich als jongen gelukkig was. Zo kan je als pastor het verschil maken vóór en bij mensen. Het is voor mij ook het gevecht tussen Jacob en de engel. Zeker als ik denk dat aan de gebeurtenis dat instanties langs elkaar heen werkte waardoor een jonge vrouw onnodig stierf.
Een ander deel van mijn werk is om in vieringen voor te gaan en uitvaarten te begeleiden. Vaak komt het voor dat er geen familie of vrienden bij zo’n uitvaart zijn. Vanuit mijjn visie dat niemand naamloos ten onder mag gaan heb ik de stichting Walk of life opgericht. Deze stichting beheert de opgetekende levensverhalen van met name verslaafden. Op deze manier krijgen zij een identeit; een naam hebben is zeker bij uitvaarten van belang. Inmiddels is naast Amsterdam op meerdere plekken in ons land deze stichting actief. Een prachtig initiatief! Het laten zien van de gebrokenheid in de hardheid van het bestaan. Mijn toegevoegde waarde als pastor ten opzichte van de reguliere hulpverleners ligt vooral in het ruimte kunnen scheppen voor het onnoembare. Trouw en nabij zijn ook na 17.00 uur. Op deze manier kan ik mensen een naam geven. Vergeet niet dat een verslaafde ooit is geboren als een kind vol dromen. Die waarheid houdt mij op de been; hier ligt mijn hart!
Dit keer waren wij te gast in de H. Jacobuskerk te Lopik Cabauw waar onze spreker Dr. Jurijn Timon Vos, coördinator Laudato Si alliantie in Nederland, ons meenam in de wereld van duurzaamheid en eco-spiritualiteit. ( https://laudato-si.nl/) De alliantie is sinds zijn oprichting als werkgroep nu uitgegroeid naar een duurzaamheidsplatform waarin verschillende katholieke organisaties samenwerken en Bisschop de Korte de voorzitter is. Doel van het platform is de ideeën én oplossingen uit de encycliek Laudato Si van Paus Franciscus concreet gestalte te geven in ons land.
De titel van deze encycliek betekent “Geprezen zij gij” en verwijst naar het loflied op de schepping van Franciscus van Assisi. Het is niet verwonderlijk dat juist deze heilige een inspiratiebron vormt voor onze huidige Paus. In Laudato Si brengt hij het ecologische en het sociale vraagstuk van deze tijd samen in één integrale ecologie. De zorg voor onze aarde kan niet los worden gezien van onze omgang met de allerarmsten.
Toen de Paus nog aartsbisschop was van Buenos Aires , stond hij argwanend tegenover de vraag “Wat heeft het Amazonegebied nu te maken met evangelisatie?” In zijn encycliek zie je dat hij een innerlijke reis heeft doorgemaakt die tot omkeer leidde waarin twee thema s met elkaar verbonden zijn die als een rode draad er door heen lopen; de schreeuw om de aarde en de schreeuw om de armen en verdrukten. Het lijkt erop dat de (spirituele) crisis die er nu is, veroorzaakt wordt door de mens die nooit genoeg heeft. Hetgeen niet alleen heeft geleid tot machteloosheid en moedeloosheid maar ook tot polarisatie.
De Paus roept op dat wij weer in dialoog met elkaar gaan over de zorg voor de aarde en de zorg voor de armen. Hij vraagt van ons een proactieve houding op het gebied van eco-sociaal denken met concrete oplossingen. Ga uit van feiten en geen hypothesen. Reflecteer op wat je doet. Ga met elkaar aan de slag als broeders en zusters die in verbondenheid met elkaar het gemeenschappelijk huis van de Heer behoeden en bewaren voor latere generaties.
Tot slot, doorspekt met voorbeelden uit andere parochies bracht Jurijn vijf tips voor het voetlicht.
1) Doe het samen.
2) Heb je verhaal en motivatie op orde; kortom draag zorg voor een gemeenschappelijke visie.
3)Bouw voort op het bestaande (traditie)
4) Werk samen met alle mensen van goede wil, dus ook buiten je parochiegemeenschap.
5) Communiceer positief over wat je doet.
In de pauze nam Adriaan van Kats (één van de initiatiefnemers en kunstenaar) ons mee in de nieuwe prachtige beeldentuin achter de kerk. Juist de verbinding leggen tussen de doden en levenden vormde de opmaat om deze tuin die voor iedereen toegankelijk is aan te leggen. (Website https://inspiratietuincabauw.nl) . Een “tuin van Eden” die prima past in de denkbeelden van Paus Franciscus. Kortom, een geslaagde en drukbezochte avond!
Plaats van samenkomst voor onze laatste avond uit deze serie van Hoop doet leven was de Johannes de Doper kerk te Montfoort. Onze gast was dit keer Mevrouw Guyana Gomez-van Zijl, theologe en recent ook moeder. Zij sprak over haar onderzoek over barmhartigheid.
Leidraad voor haar onderzoek waren de werken van barmhartigheid zoals geschreven in het Evangelie van de apostel Matheus (25). De voornaamste conclusie was dat als op mensen een appèl wordt gedaan om barmhartig te zijn voor de kwetsbaren in onze samenleving de meeste mensen direct een link legden met geloof. Maar nog meer stond haar levensverhaal op de voorgrond. Van dakloze naar theologe! Ademloos luisterden de toehoorders naar haar verhaal. Hoe het onmogelijke toch als een waarlijke droom uitkwam om uiteindelijk als geestelijk begeleider te werken. Opgevoed door een alleenstaande verslaafde moeder heeft zij een verre van gemakkelijke jeugd gehad. Wel heeft haar moeder haar al vroeg op het hart gedrukt altijd om te zien naar anderen. Daar ligt ten diepste ook haar affiniteit met daklozen en andere kwetsbaren. In haar jeugd werd zij vaak gepest en volgde zij mede door het blowen veel lagere opleidingen dan zij aan talenten in huis had. Door een foute relatie wordt zij opgezadeld met hoge schulden met als resultaat dakloos.
Bij toeval wordt zij mantelzorger voor een oudere man met een jong kind. Zij had een huis maar na enige tijd wordt zij weer aan de kant gezet. Een harde leerles voor haar om niet alleen voor de ander te zorgen maar ook eerst aan jezelf te denken! Toch krabbelt zij weer op, kreeg steun van mensen en weer een dak boven haar hoofd.
Vanaf 2017 is zij gestart met de studie theologie die zij in 2022 succesvol afrondde. Thans studeert zij aan de Radboud universiteit een vervolgstudie religie, politiek en samenleving. Nu is zij geestelijk verzorger bij het leger des heils. Haar levenservaring vormt nu een rijke bagage om daklozen en anderen bij te staan met existentiële levensvragen. Een droom is voor haar werkelijkheid geworden.
Haar levensverhaal en haar werk is uitgebreid te zien op Youtube “De jonge hemelbestormer – Guyana van Zijl”.
De avond werd geopend met het onderstaande oude rabbijnse verhaal en afgesloten met een gedicht over barmhartigheid.Rabbijnse verhaal
Inleiding avond met een oud Rabbijns verhaal over ware barmhartigheid Lukas 6:34-38 36 Wees barmhartig zoals jullie Vader barmhartig is.
Er was eens een rabbijn
die elke avond voor de sabbat verdween.
Het maakte zijn volgelingen erg nieuwsgierig.
Ze dachten: hij heeft vast een geheime ontmoeting met God.
Zij stuurde een spion achter hem aan
om te kijken waar hij nu elke avond heen ging.
Die verspieder ontdekte dat de rabbi zich verkleedde als boer
en een verlamde vrouw ging helpen.
Hij maakte haar huis schoon
en verzorgde een maaltijd voor haar.
Toen de spion terugkwam vroegen de volgelingen:
‘En? Wat heb je gezien?
Steeg onze rabbi op naar de hemel?’
De man schudde het hoofd en antwoordde:
‘Nee, hij ging nog hoger.’
Dit oude rabbijnse verhaal laat ons zien
wat barmhartigheid waarlijk is.
Het betekent: je ontfermen, je toebuigen,
ja je erbarmen vanuit je hart naar iemand die in moeilijkheden zit.
Gedicht Barmhartigheid
Over barmhartigheid gesproken….
Wanneer je hoog wilt staan
begin dan net als de rabbijn uit het verhaal onderaan.
Genegenheid echter voor de ander als een gunst
wordt verheven als schijnvroomheid tot kunst.
Evenzo heeft klein zijn voor je nederigheid geen zin
alleen als dienaar voor de ander is het een groot gewin
Net zoals de morgennevel als dauw verdwijnt in het ochtendgloren
worden wij eerst dan als medemens voor de ander geboren,
met de erkenning voor de gekwetste mens
als wij zijn gelaat zien in onze ooglens.
Dan wordt gerechtigheid,
alzo ware barmhartigheid,
door de ander een eigen ruimte te geven
dat meer vraagt van ons dan alleen meeleven.
Uiteindelijk geeft die wijze oprechtheid
en respect voor de gekwetste mens
verankerd en verinnerlijkt in ons hart als diepste wens!
Rien Brouwer, oud arbeidspastor
18 september 2024 ; Inspiratieavond “Hoop doet leven”
Vrij bewerkt naar Lucas 6; 34-38, MC 10:43 en Hosea 6:4 en
naar het boek van Gerard Zuidberg “Barmhartigheid en trouw in het pastoraat
